رابطۀ نامطلوب البرز و تهران پدیدارشناسی معنای ذهنی کوه‌های البرز از نگاه ساکنین شهر تهران

Authors

  • بابک داریوش پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشگاه ژنو سوئیس و پژوهشکدۀ نظر، تهران، ایران.
  • فاطمه دستیار عضو هیئت علمی گروه معماری، مؤسسه پژوهشی شیخ بهایی، تهران، ایران.
Abstract:

کوه‌ها از دیرباز مظهر برکت و رحمت برای انسان‌ها بوده‌اند. در تمدن‌های باستانی، اغلب آیین‌های مذهبی بر فراز کوه‌ها برپا می‌شده، چراکه در تصور مردم، کوه نزدیکترین مکان به آسمان و جایگاه خدایان و، همچنین زندگی در کوه نشان بریدن از تعلقات دنیایی و پیوستن به علایق آن جهانی بوده است. اما به دلایل جغرافیایی، کوه برای سرزمین ایران و مردم آن دارای اهمیت بیشتری بوده است. آب، از مهمترین کارکرد برای ایرانیان به شمار می‌رفته است و علاوه بر آن، کارکردهای دفاعی، معیشتی، هوای مطبوع و سایر کارکردهای کالبدی آن سبب شده تا کوه‌ها برای ایرانیان جدای از یک عنصر عینی و کالبدی، دارای معانی ذهنی نیز باشد. کوه برای ایرانیان یک مرکز و نمادی از بهشت بوده و ایرانیان در آن به عبادت می‌پرداختند. در ادوار تاریخی نیز، همواره کوه مورد ستایش ایرانیان بوده است. اما به مرور زمان و با ورود مذهب و مدرنیته در دو مرحلۀ تاریخی، اهمیت و کارکردهای این عنصر طبیعی-تاریخی برای ایرانیان کم شده است. امروزه شاهد آنیم که کاهش کارکردها و اهمیت کوه در زندگی مردم، منجر به کاهش اهمیت آن در ذهن مردم ساکن کوهپایۀ البرز شده است. چنانکه علی‌رغم تأکیدات بسیار در مطالعات علمی و طرح‌های جامع شهری، ساکنان تهران، امروزه نمی‌توانند از مواهب و مزیت‌های کوه‌های شمالی خود بهره‌مند شوند و نسبت به تخریب آن هم دچار بی‌تفاوتی شده‌اند. نگارندگان مقاله بر این باورند که این کوه‌ها در حال حاضر در ذهن تهرانی‌ها، دارای معانی متعدد هستند ولی این معانی آنقدر پررنگ نیست که ساکنان تهران را نسبت به تخریب و تجاوز به کوه حساس کند و به طور کلی این مسئله اولویت و مطالبه تهرانی‌ها نیست. لذا در این پژوهش با هدف یافتن معانی ذهنی مردم از کوه‌های البرز، از روش پدیدارشناسی استفاده شده و تحلیل یافته‌ها نیز از روش تحلیل مضمون و براساس دسته‌بندی سلسله‌مراتبی با نظریات کینگ و رایان و برنارد صورت گرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رویکرد منظرین در تعامل کوه و شهر؛ رابطۀ شهرتهران و کوه‌های البرز از نگاه خبرگان

بیان مسئله: شواهد بسیاری نشان می‌دهد که رابطۀ شهر تهران و کوه‌های البرز، دارای مطلوبیت نیست و شهر تهران و مردم آن نمی‌توانند از مواهب و ظرفیت‌های کوه‌های شمال آن به خوبی بهره‌مند شوند. تحقیقات صورت‌گرفته پیرامون رابطۀ شهر تهران و البرز نیز نشان می‌دهد عموم مردم شهر تهران نسبت به کوه‌های البرز دچار بی‌تفاوتی شده‌اند. نگارندگان مقاله بر این باورند که مسئلۀ بی‌تفاوتی ساکنین شهر تهران نسبت به کوه‌ه...

full text

تحلیل پدیدارشناسی معنای ذهنی دانشجو از دانشگاه

هدف این پژوهش دستیابی به معنای ذهنی دانشجویان و درک آنها از دانشگاه پیش از ورود به این محیط بوده است. بنابراین از روش پدیدارشناسی استفاده شد و با انجام مصاحبه های عمیق با ۵۳ دانشجوی دوره کارشناسی دانشگاه تهران از دانشکده‌های علوم اجتماعی، فنی-مهندسی-علوم پایه، حقوق و علوم سیاسی، ادبیات و علوم انسانی و هنرهای زیبا به تحلیل اطلاعات پرداختیم. نتیجه تحقیق، توصیفی سیستماتیک از معنای ذهنی دانشجو نسبت...

full text

کوهستان البرز در طرح جامع تهران

کوه‭ ‬در‭ ‬تمدن‌ها‭ ‬و‭ ‬آیین‌های‭ ‬باستانی‭ ‬نقشی‭ ‬مهم‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬همواره‭ ‬مورداحترام‭ ‬مردم‭ ‬بوده‭ ‬است‭ ‬اما‭ ‬در‭ ‬ایران‭ ‬به‭ ‬لحاظ‭ ‬جغرافیای‭ ‬خاص‭ ‬آن‭ ‬از‭ ‬اهمیت‭ ‬بیشتری‭ ‬برخوردار‭ ‬است‭. ‬اهمیت‭ ‬کوه‭ ‬در‭ ‬گذشته‭ ‬تا‭ ‬جایی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬تمدن‌هایی‭ ‬چون‭ ‬سومری‌ها‭ ‬و‭ ‬عیلامی‌ها،‭ ‬عبادتگاه‌های‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬مانند‭ ‬زیگورات‭ ‬چغازنبیل‭ ‬به‭ ‬شکل‭ ‬کوه‭ ‬می‌ساختند‭. ‬کوه‌های‭ ‬...

full text

تعریف جامعه‌شناختی محله‌ آرمانی از نگاه ساکنان (مطالعه پدیدارشناسی: محله کن منطقه 5 شهر تهران)

از گذشته‌های دور محله‌های مسکونی، به‌عنوان سلول‌های حیات شهری دارای نقش اساسی در زندگی ساکنان بوده‌اند. در نگاه شهروندان شهر‌های واقعی پر از نقصان‌هایی است؛ این امر شهروندان را به سمت ساختن آرمان‌هایی سوق می‌دهد. این مقاله با هدف دستیابی به تعریفی از محله ‌آرمانی از دید ساکنان به دنبال پاسخ به‌ این سؤال است که تصویری از محله ‌آنگونه که باید باشد در ذهن ساکنان چگونه‌است؟ روش مورد استفاده در این ...

full text

بازتعریف جامعه‌شناختی مفهوم محله از نگاه ساکنان: مطالعۀ پدیدارشناسی محلۀ کن منطقۀ 5 شهر تهران

در عصر حاضر "شهرنشینی" به مثابۀ یکی از پدیده‌های اجتماعی که می‌تواند زمینه‌ساز توسعه باشد و خود معلول توسعه است، از ضروریات زندگی محسوب می‌شود. شهر را نه ساختمان‌ها و مبلمان شهری بلکه تعاملات شهروندان و حس شهروندی می‌سازد و به آن هویت می‌بخشد. محله خردترین واحد در یک نظام شهری است. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که در یک پهنۀ وجود، چه مؤلفه‌هایی سبب می‌شود ساکنان، ادراک زیستن در محله ر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 28

pages  53- 62

publication date 2020-06-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023